As it net kin sa’t it moat, dan moat it mar sa’t it kin. Een tegeltje met deze tekst stond vroeger bij mijn opa en oma in huis. Toen ik heel jong was, was ik al geïntrigeerd door de vreemde combinatie van letters die in mijn ogen niet tot een leesbare tekst leidde. Toen ik iets ouder werd en de fascinatie voor taal groter werd, kon ik de tekst en daarmee de achterliggende boodschap ontcijferen. En hoewel ik een kwart Fries bloed in me heb en ik een aantal talen spreek, is de Friese uitspraak nog steeds een dingetje… ‘Als het  niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan’. Dit gezegde zegt iets over de nuchtere aard van het Friese volk: als het niet kan zoals we het bedacht hadden, dan doen we het op een andere manier. Een gezegde dat in deze tijden misschien nog wel extra lading krijgt. De omstandigheden dwingen ons op een andere manier te denken en te doen. Daar kun je op twee manieren mee omgaan. Heel gefrustreerd raken omdat dingen niet gaan zoals je gewend bent (dat kost best een hoop energie die je misschien beter ergens anders in kan steken) of je accepteert de situatie en probeert er het beste van te maken. Stap voor stap en dag voor dag. Ik hoor sommigen van jullie denken: lekker makkelijk gezegd, maar….. Natuurlijk ga ik niet voorbij aan alle emoties, moeilijke omstandigheden en dagen dat het gewoonweg even niet wil. Het gaat mij om de basisgedachte: verzet je je tegen de omstandigheid waar je in zit of accepteer je hem en benader je hem met een glas-half-vol-mentaliteit?

Ik heb eindeloos veel bewondering voor de creativiteit die zoveel mensen, en in het bijzonder ondernemers, aan de dag leggen in deze tijd! Geen gasten in je vakantiepark mogen ontvangen, dus je huisjes verhuren als kantoren voor mensen die thuis moeten werken. De restaurants zijn gesloten, dus gaan we afhaalmaaltijden maken. De tuinbouw heeft het ongelofelijk zwaar, ik bedenk een compleet nieuw marketingconcept waarbij ik mijn planten verstuur naar klanten. Creativiteit, inventiviteit en doorzettingsvermogen…dat zijn drie elementen waarmee ondernemers het verschil gaan maken in deze crisis. Een grote uitdaging die boven ons hoofd hangt is de ‘anderhalvemetersamenleving’… Hoe ga je daar in een restaurant mee om? Hoe doe je dat in een schoenenwinkel? Nog ingewikkelder: hoe pakt een kapper of schoonheidsspecialiste dit aan? Het zijn zeker geen eenvoudige vragen, maar toen ik in een interview las: ‘die anderhalvemetersamenleving, dat kan helemaal niet’, moest ik aan een andere spreuk denken die ik vanuit huis heb meegekregen. ‘Kan niet ligt op ’t kerkhof en wil niet ligt ernaast…’ Je voelt waar ik naartoe wil. Ik ben ervan overtuigd dat mensen veel flexibeler zijn dan we zelf denken. Zeg nou zelf, is het jou al niet eens gebeurd de afgelopen weken dat je een film kijkt en je je verbaast over hoe dicht mensen bij elkaar lopen of dat mensen elkaar zomaar een hand geven! We zijn in zo’n korte tijd geherprogrammeerd dat dat soort – tot voor kort – hele normale dingen nu allerlei alarmbellen laten afgaan. En als je er nu eens vanuit gaat dat je klant al blij is dat ‘ie bij jou terecht kan voor een nieuw paar schoenen of een lekkere maaltijd, dan is ‘ie ook bereid zijn steentje hierin bij te dragen. Als klant heb ik er immers ook een belang bij dat mijn favoriete winkel of restaurant blijft bestaan. Dus kom maar op met die plexiglazen wand waarachter de pasvorm van mijn schoenen wordt gecheckt. En moet ik zelf mijn eten en mijn drankje ophalen bij een balie in een restaurant…prima! Want, as it net kin sa’t it moat, dan moat it mar sa’t it kin!